Deprem, sel, ve yangın gibi doğal afetler, işkence, savaş, şiddete uğrama, cinsel taciz, veya tecavüz gibi insan kaynaklı travmalar, kazalar, ciddi ve ölümcül hastalıklar, ya da beklenmedik ölümler gibi travmatik olayları yaşayan, gören veya öğrenen bireylerin travma sonrası stres bozukluğu geliştirmesi mümkündür. Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri genellikle birkaç farklı tipe ayrılır: Yeniden yaşama/hatırlama, kaçınma, aşırı uyarılma/ düşünme ve ruh halindeki olumsuz değişiklikler ile fiziksel ve duygusal tepkilerde gözlemlenen değişiklikler. Belirti ve semptomlar zamanla farklılık gösterebilir ya da kişiden kişiye göre değişebilir. Yeniden yaşama yani hatırlamanın semptomları arasında travmatik olay hakkında üzücü rüyalar veya kabuslar, travmatik olayı bireye hatırlatan herhangi bir şeye karşı hissedilen şiddetli duygusal sıkıntı veya gösterilen fiziksel tepkiler, travmatik olayın tekrar oluyormuş gibi yeniden yaşamak veya travmatik olayın tekrarlayan, istenmeyen üzücü anıları bulunmaktadır. Kaçınma semptomları ve belirtileri arasında bireye travmatik olayı hatırlatan faaliyetlerden, kişilerden veya yerlerden kaçınma ya da travmatik olay hakkında düşünmekten veya konuşmaktan kaçınmaya çalışmak bulunmaktadır.

Tedavisinde öncelikli olarak kullanılan yöntem, psikoterapidir. EMDR, yani Göz Hareketleri İle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme travma sonrası stres bozukluğu tedavisi için kullanılan etkin ve güçlü bir psikoterapi yaklaşımıdır.

EMDR:

Yeni yaşantılar, hali hazırda var olan anı ağları içinde değerlendirilir. Bu anı ağları, mevcut olan algı, tutum ve davranışların temelidir. Zihindeki patolojik yapı, rahatsız edici olayın, zamanında yetersiz şekilde işlenerek kaydedilmesiyle meydana gelmektedir. Diğer bir deyişle problem, anıların yeterince işlenmemesinden kaynaklanmaktadır. Travma sonrası stres bozukluğu, fobiler, panik bozuklukları, kişilik bozuklukları gibi pek çok vakada, mevcut sıkıntının önceki tecrübelerin etkisi ile yapılandığı kabul edilmektedir. Örneğin bir çocuk kediyi severken eli tırmalandığında ağlar ve korkar. Bu duruma uygun bir tepkidir, fakat aynı zamanda gelecekte kediyi severken daha dikkatli kullanması gerektiğini öğrenir. Bazı çocuklarda ise kediye karşı fobi oluşabilir. Bunun sebebi, varolan kaygının, bilgi işleme sisteminde uyumsal çözüm için yeterince işlenmeden kaydedilmesidir. Örneğin çocuk kediye yaklaşmayı düşündüğünde aklına gelen, hayvan sevgisi, şefkati veya fiziksel acının birkaç gün içinde geçmiş olması değil, sadece tırmalanmış olduğudur. Bu olayda zaman korku ve acının yaşandığı anda donmuştur. Bu durum gelecekteki benzer olaylara işlevsel olmayan tepkiler için zemin hazırlar. Bu tür anıların EMDR ile çalışılması, hastaların bugünkü duygulanım ve bilişlerinin daha olumlu olmasını ve daha uygun davranışlara kendiliğinden yönelmesini sağlamaktadır.